Wystawa „Zbrodnia Lubińska 1982. Śmierć w rocznicę Sierpnia”

Ofiara młodych Polaków

Aż 29 manifestacji rocznicowych 31 sierpnia 1982 r. została brutalnie stłumiona przez milicję i wojsko. W 16 przypadkach protesty zakończyły się po „demonstracji siły” przez zbrojne formacje reżimu PRL. W całej Polsce zatrzymano 5131 osób, z których 3023 zostały ukarane przez kolegia ds. wykroczeń. Przed sądami stanęło 126 osób, a wobec 236 wszczęto śledztwa prokuratorskie. Internowano 189 osób.

Tragiczny okazał się bilans ofiar śmiertelnych. Zginęło 6 osób. 31 sierpnia 1982 r. był zatem drugim najbardziej krwawym dniem stanu wojennego, po 16 grudnia 1981 r., gdy w wyniku brutalnej pacyfikacji w kopalni „Wujek” w Katowicach zginęło 9 górników. Podobnie jak rok wcześniej na Śląsku, tak i tym razem większość ofiar stanowili ludzie młodzi. Oddali życie za „Solidarność”, za wolność, za ideały Sierpnia ’80.

Piotr Sadowski był 22-letnim ślusarzem w Porcie Gdańskim, sympatykiem „Solidarności”. 31 sierpnia 1982 r. w Gdańsku brał udział w antykomunistycznej demonstracji na terenie Starego Miasta. Podczas rozpędzania manifestacji przez oddziały ZOMO w rejonie ul. Łagiewniki przewrócił się i uderzył w głowę, a następnie uległ zatruciu milicyjnymi gazami chemicznymi. Został przewieziony do szpitala, gdzie tego samego dnia zmarł. Śledztwo ws. jego śmierci umorzono z powodu niestwierdzenia czynu przestępczego.

Kazimierz Michalczyk miał 27 lat i był tokarzem zakładach „Elwro” we Wrocławiu. 31 sierpnia 1982 r. został postrzelony przez ZOMO podczas rozpędzania przez milicję demonstracji w stolicy Dolnego Śląska. Zmarł w szpitalu 2 września 1982 roku. W jego przypadku śledztwo również umorzono.

Stanisław Rak, 35-letni zegarmistrz, 31 sierpnia 1982 r. w czasie demonstracji niepodległościowej w Kielcach został zatrzymany, przewieziony do Komendy Miejskiej MO i tam dotkliwie pobity. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł 7 września 1982 roku.